Wojewoda Dolnośląski Paweł Hreniak stwierdził nieważność uchwały Rady Miejskiej w Bogatyni. Według uzasadnienia podjęte w grudniu ubiegłego roku rozwiązanie narusza m.in. Konstytucję RP.
UMiG Bogatynia, fot. archiwum bogatynia.info.pl
Chodzi o uchwałę o możliwości odpracowania długów mieszkaniowych. Obszernie pisaliśmy o tym w artykule Będą mogli odpracować długi mieszkaniowe. Uchwała miała ułatwiać spłatę zadłużenia obciążającego lokale gminne, osobom będącym w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej w formie świadczenia rzeczowego (zastępczego). Stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały organu gminy wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności. Poniżej szcegółowe uzasadnienie Wojewody.
Uzasadnienie
Na sesji dnia 29 grudnia 2016 r. wskazując jako podstawę prawną art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym, Rada Miejska w Bogatyni podjęła uchwałę Nr XLVIII/411/16 w sprawie ułatwienia spłaty zadłużenia obciążającego lokale gminne, osobom będącym w trudnej sytuacji materialnej lub życiowej w formie świadczenia rzeczowego (zastępczego). (...)
W toku badania legalności uchwały organ nadzoru stwierdził jej podjęcie z istotnym naruszeniem art. 30 ust 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym, art. 11 i art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 2147 ze zm.) oraz art. 94 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm.).
Wskazany przez Radę Miejska jako podstawa prawna przedmiotowej uchwały art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym stanowi, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy uchwalanie programów gospodarczych.
Kwestionowana regulacja odnosi się w swojej treści do instytucji, o której mowa w art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 380 ze zm. - dalej Kodeks), w brzmieniu: „Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży”. Przedmiotową instytucję prawa cywilnego należy odróżnić od przewidzianej w art. 59 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 1870 ze zm.) możliwości umorzenia, odroczenia lub rozłożenia na raty należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom podległym, w przypadku której organ stanowiący gminy jest legitymowany do określenia szczegółowych zasad, sposobu i trybu udzielania ulg, warunków dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną, oraz wskazania organu lub osoby uprawnionych do udzielania tych ulg.
Organ Nadzoru stoi na stanowisku, że art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym nie stanowi podstawy dla podjęcia przedmiotowej uchwały, a materia nią uregulowana należy do sfery wykonawczej znajdując się tym samym w zakresie kompetencji Burmistrza Miasta i Gminy Bogatynia.
Artykuł 30 ust. 2 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym wśród kompetencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wymienia gospodarowanie mieniem komunalnym, zaś zgodnie z art. 43 ustawy o samorządzie gminnym mieniem komunalnym jest własność i inne prawa majątkowe należące do poszczególnych gmin i ich związków oraz mienie innych gminnych osób prawnych, w tym przedsiębiorstw, Do mienia komunalnego zaliczają się zatem wierzytelności przysługujące gminie z tytułu zawartych umów najmu lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Podobna regulacja znajduje się w ustawie o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z jej art. 11. z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z przepisów tej ustawy oraz odrębnych ustaw, organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego w sprawach gospodarowania nieruchomościami są ich organy wykonawcze. Stosownie zaś do treści art. 25 ustawy o gospodarce nieruchomościami, gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt. Na tle przytoczonych wyżej przepisów nie może budzić wątpliwości, że bieżące gospodarowanie nieruchomościami gminnymi, a więc podejmowanie czynności prawnych i faktycznych dotyczących nieruchomości (w tym dotyczących wierzytelności z tytułu najmu nieruchomości) należy do wójta. Organ stanowiący gminy nie może podejmować czynności, które należą do sfery wykonawczej, gdyż byłoby to naruszeniem konstytucyjnej zasady podziału organów gminy na stanowiące i wykonawcze.
Z powyższego jednoznacznie wynika, że organem wyłącznie uprawnionym w zakresie kwestii związanych z odpracowaniem zadłużenia z tytułu najmu lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy jest w przedmiotowym przypadku Burmistrz Miasta i Gminy Bogatynia.
Wojewoda Dolnośląski wskazuje, że określając zasady na jakich dopuszcza się możliwość uregulowania zaległości w formie świadczenia rzeczowego oraz załączając do uchwały wzory wniosków i umowy, Rada Miejska w Bogatyni nadała przedmiotowej uchwale charakter aktu prawa miejscowego naruszając tym samym art. 94 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z wyżej wskazanym przepisem ustawy zasadniczej „Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa.
