Dzisiaj opublikowano raport NIK o inwestycjach na terenach powodziowych. Bogatynia wymieniana jest w nim kilkukrotnie. NIK wypomina m.in. 11 mostów, które użytkowane są niezgodnie z przepisami
Celem kontroli była ocena działalności organów samorządu terytorialnego w zakresie planowania sposobu zagospodarowania terenów zagrożonych powodzią i wyrażania zgody na realizację inwestycji na tych terenach, a także ustanawiania szczególnych warunków w zakresie możliwości lokalizowania inwestycji. W wyniku powodzi, które przeszły przez Polskę w maju i czerwcu 2010 r., poszkodowanych zostało blisko 70 tys. rodzin. Straty poniosło 811 gmin, a wartość tych strat oszacowano na ponad 12 mld zł. Wśród kontrolowanych samorządów znalazła się Bogatynia.
Według kontrolerów w Bogatyni nie wprowadzono w studium zagospodarowania żadnych zapisów zakazujących lub ograniczających lokalizacje obiektów budowlanych oraz nie określono warunków technicznych, po spełnieniu których będzie możliwa bezpieczna lokalizacja inwestycji na terenach zagrożonych powodzią.
W Urzędzie Miasta i Gminy Bogatynia nie dokonano analizy zamian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, co wyjaśniono przeoczeniem oraz nie przedłożono Radzie do uchwalenia Strategii Rozwoju Miasta i Gminy opracowanej na lata 2011–2020. Burmistrz wyjaśnił, iż wprowadzona przez niego do realizacji strategia na lata 2011–2020 stanowiła „swoistą aktualizację” strategii obowiązującej, szczególnie w odniesieniu do zadań związanych z odbudową infrastruktury komunalnej po powodzi z sierpnia 2010 r., co zwalniało z obowiązku skierowania tej strategii do Rady w celu jej uchwalenia.
Stwierdzono, że w Urzędzie Miasta i Gminy Bogatynia nie podjęto działań w celu doprowadzenia do zgodności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z zaktualizowanym Studium zagospodarowania, o ustalenia wynikające z powodzi z 2010 r., co było niezgodne z art. 32 ustawy o planowaniu. Do dnia zakończenia kontroli, pomimo zaktualizowania w listopadzie 2012 r. w Studium zagospodarowania obszarów zagrożonych powodzią do granic występującej powodzi w 2010 r., nie podjęto działań w celu zmiany planu miejscowego celem doprowadzenia do zgodności przedmiotowych obszarów w obu tych dokumentach. Burmistrz, jako przyczynę niepodjęcia działań podał zamiar ujednolicenia obszarów zagrożonych powodzią w Studium zagospodarowania i planach miejscowych po otrzymaniu od Dyrektora RZGW map zagrożenia i mapy ryzyka powodziowego dla zlewni Nysy Łużyckiej.
W ocenie NIK, gmina nie powinna uzależniać swoich działań w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego na terenach zagrożonych wystąpieniem zjawisk powodziowych tylko i wyłącznie od terminu otrzymania od Dyrektora RZGW map terenów zalewowych i zagrożonych zalaniem. Zdaniem NIK posiadana przez organy gminy wiedza o rozmiarach ewentualnych powodzi daje podstawy do podejmowania niezwłocznych prac w tym zakresie.
W Urzędzie Miasta i Gminy Bogatynia nie dokonano oceny aktualności oraz analizy zmian w zapisach miejscowych planów, co było niezgodne z art. 32 ustawy o planowaniu. NIK zwraca uwagę, że brak oceny aktualności dokumentów planistycznych uniemożliwia racjonalne kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy. Ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu powinno nastąpić przede wszystkim w oparciu o aktualne miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, które są aktami prawa miejscowego.
Ponadto stwierdzono fakt użytkowania, odbudowywanych po powodzi, 11 mostów w Bogatyni bez zawiadomienia właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej, co było niezgodne z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu. Przepis ten stanowi bowiem, że do użytkowania obiektu budowlanego, na odbudowę którego jest wymagane zgłoszenie, o którym mowa w art. 7 ust. 2 tej ustawy, można przystąpić niezwłocznie po zawiadomieniu właściwego organu architektoniczno-budowlanego o zakończeniu odbudowy. Według stanu na dzień 23 maja 2013 r. wszystkie 11 mostów na rzece Miedzianka posiadało żelbetonową konstrukcję nośną, wykonaną nawierzchnię oraz metalowe bariery ochronne, zabezpieczające użytkowników ruchu drogowego. Do wykonania pozostawało m.in. wyprofilowanie dna rzeki w obrębie każdego odbudowywanego mostu w celu zabezpieczenia przyczółków przed podmywaniem, oświetlenie mostów oraz zamontowanie w metalowych barierach ochronnych elementów wykończeniowych. Mosty te były eksploatowane (udostępnione do ruchu samochodowego i pieszego) bez zawiadomienia o zakończeniu budowy Starosty Zgorzeleckiego – jako właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej. Wyjaśniając przyczyny powstałych nieprawidłowości Burmistrz podał, iż dotychczasowy wykonawca odbudowy mostów ogłosił upadłość i odstąpił od dalszej realizacji robót. Stan odbudowanych obiektów mostowych w jego ocenie pozwalał na dopuszczenie ich do użytkowania, co zapewnia prawidłowe funkcjonowanie Miasta.
Ponadto stwierdzono, że w Urzędzie Miasta i Gminy w Bogatyni nie zapewniono prowadzenia audytu wewnętrznego przez cały okres objęty kontrolą. W latach 2010–2013 Burmistrz czterokrotnie ogłaszał nabór na stanowisko audytora w Urzędzie. W wyniku tych działań zatrudniono audytora w okresie od 1 grudnia 2011 r. do 31 maja 2012 r. W czasie swojego zatrudnienia audytor nie przeprowadzał audytu w zakresie planowania i realizacji inwestycji na terenach zagrożonych powodzią. Obowiązek prowadzenia audytu przez Gminę jako jednostkę samorządu terytorialnego powstał od 1 stycznia 2010 r. Odpowiedzialnym za jego wprowadzenie – według zapisów art. 276 ustawy o finansach publicznych – był Burmistrz, który nie podjął skutecznych działań w tym zakresie. W ocenie NIK, niezapewnienie prowadzenia audytu wewnętrznego przez cały okres objęty kontrolą, stanowiło niewypełnienie wymogu wynikającego z art. 274 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
W tekście wykorzystano obszerne fragmenty dokumentu NIK o planowaniu i realizacji inwestycji na terenach powodziowych - informacje szczegółowe (plik PDF) dotyczące Bogatyni.
Więcej na temat raportu można przeczytać: NIK o inwestycjach na terenach powodziowych.
