Mieszkańcy chcą, aby na jednym z żytawskich placów stanął pomnik Robura - symbol pojazdu produkowanego w tym mieście i firmy z prawie 130-letnią tradycją.
Jedno z aut marki Robur sfotografowane na przygranicznej posesji, fot. archiwum bogatynia.info.pl
Pierwsza próba postawienia pomnika w 2012 roku nie powiodła się - informuje Gazeta Saksońska. Teraz powstała kolejna inicjatywa mieszkańców. Pamiątka znanego pojazdu z Żytawy miałaby stanąć przy Loebauer Platz. Według wizualizacji na cokole miałby stanąć model jeden z modeli samochodu (podobny do tego ze zdjęcia).
Robur to samochód, produkowany przez VEB ROBUR-Werke Zittau w NRD w latach 1961–1991 jako ciężarówka i autobus. Wytwarzano go z napędem na cztery koła. Historia firmy jest dłuższa.
W 1888 roku w łużyckiej Żytawie Karl Gustav Hiller założył wytwórnię mającą produkować maszyny tekstylne. W 1890 roku kupił prawa licencyjne od angielskiego przedsiębiorstwa Rover na montaż rowerów. W 1903 roku rozpoczął się montaż motocykli Phänomen z silnikami firmy Fafnir. W 1908 roku uruchomiona została seryjna produkcja trójkołowych samochodów Phänomobil, które produkowane były do 1927 roku. W 1916 roku przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną Phänomen Werke Gustav Hiller. W 1927 roku powstała lekka ciężarówka 4RL o ładowności 0,75 t. W 1931 roku pojawił się Phänomen Granit 25 o ładowności 1,5 t, a w 1936 roku na rynek wszedł Granit 30 o ładowności 2,5 t. W końcowej fazie II wojny światowej alianci zniszczyli fabrykę w Żytawie [wikipedia.pl].
Po wojnie Phänomen Werke została znacjonalizowana. Po okresie odbudowy produkcja ruszyła 1 maja 1946 roku. Początkowo wytwarzane były drobne przedmioty gospodarstwa domowego oraz odbywał się remont pojazdów Armii Czerwonej stacjonującej w tej strefie okupacyjnej. W 1949 roku powstała Niemiecka Republika Demokratyczna i w zakładzie odżyła koncepcja powrotu do produkcji samochodów. W styczniu 1950 roku pierwsze Granity 27 opuściły hale produkcyjne fabryki. Ich ładowność została z 1,5 t podwyższona do 2 ton. W 1952 roku opracowany został model Granit 32 z silnikiem Diesla chłodzonym powietrzem, jednak do seryjnej produkcji nie wszedł. Z początkiem 1957 roku przedsiębiorstwo otrzymało nazwę VEB Robur-Werke Zittau (słowo Robur pochodzi z języka łacińskiego i oznacza dosłownie „pień dębu”, a przenośnie „moc, siłę, wytrzymałość”) [wikipedia.pl].
Ciekawostką jest fakt, że w 2007 roku w Turku znaleziono wrak motocykla Phnomen Bob z umieszczoną na błotniku tabliczką metalową z napisem wskazującym na przedwojenną Bogatynię. Fenomeny były produkowane w Zittau. Oznaczenie znajdujące się na błotniku najprawdopodobniej pochodziło ze sklepu bądź warsztatu.
Phänomen Bob w wolnym tłumaczeniu z języka niemieckiego oznacza Bob Fenomen (zjawisko). W Turku odnaleziono wrak motocykla z umieszczoną na błotniku tabliczką metalową z napisem MAX POSSELT, Rufbenchlag & Wagenbau, Motor & Fahrrader, Seitendorf b. Zittau (z niem.: Max Posselt, budowa samochodów, motorów i rowerów, Zatonie obok Zittau). Dzisiaj motorower znajduje się w kolekcji pasjonatki motoryzacji i historii II RP, a także pracownika i absolwentki Wydziału Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego - Katarzyny Kuligowskiej. Jego zniszczony stan nie pozwala jednak na restaurację.
Phänomen Bob był motorowerem produkowanym w zakładach Phänomen - Werke Gustav Hiller AG z pobliskiego Zittau tuż przed II Wojną Światową. Motorower wytwarzany był w 4 odmianach. Kosztował około 300 - 400 marek w zależności od wersji. Dostępna była także wersja żeńska. Niektóre z Fenomenów montowane były w Polsce, w Poznaniu pod nazwą WUL-GUM (w Polsce odnaleziono 4 egzemplarze WUL-GUMów).
na podstawie: wikipedia.pl/sz-online.de/opracowanie wł.
